Özlem SARSIN
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Emre Uygun, 2023/2024 sofralık zeytin ihracatı sezonu, 30 Eylül 2024 itibarıyla tamamlandığını söyleyerek sektörün genel durumunu değerlendirdi.
Türkiye ve İngiltere arasındaki gümrük vergilerinin de kaldırılması gerektiğini söyleyen Uygun, Birlik olarak Türkiye ile İngiltere arasında devam eden Serbest Ticaret Anlaşması görüşmeleri kapsamında, zeytinyağı ihracatında gümrük vergisinin kaldırılması yönündeki görüşleri Ticaret Bakanlığı’na ilettiklerini belirtti.
Uygun sözlerine şu şekilde devam etti: “Uluslararası Anlaşmalar Genel Müdürlüğümüz ile yaptığımız toplantıda İngiltere’nin de Türkiye’den zeytinyağı ithalatı için gümrük vergisinin sıfırlanmasına olumlu yaklaştığı bilgisini edindik, umut ediyoruz ki verginin sıfırlanmasıyla, İngiltere pazarında ülkemiz önemli bir pazar payı elde edecektir.”
“AB’nin uyguladığı çifte standart ortadan kalkmalı”
Avrupa Birliği’nin Türkiye’ye zeytinyağı ihracatı için yıllık yalnızca 100 ton bir kota tanıdığını hatırlatan Uygun, “Tunus, Fas, Mısır ve Cezayir gibi üretici Kuzey Afrika ülkelerine tanınan kotanın Türkiye’ye de sağlanarak çifte standardın ortadan kaldırılması beklentimiz mevcut. Söz konusu kotanın en az 30 bin ton seviyesine yükseltilmesi yönünde Bakanlığımızla gerekli görüşmeleri gerçekleştirdik ve taleplerimizi ilettik.
Bu süreçte, AB pazarındaki tüketicilerin kaliteli Türk zeytinyağına erişimini kolaylaştırarak, rekabetçi fiyatlarla daha geniş bir ürün yelpazesi sunmayı ve aynı zamanda Türk ihracatçılarının da daha avantajlı bir konuma gelmesini amaçlamaktayız. Özellikle AB ülkeleriyle rekabet edebilmemiz için 2022 yılında kaldırılan ihracat sübvansiyonlarının, yeni bir destek yöntemi ile devam ettirilmesi, ambalajlı zeytin ve zeytinyağı ihracatımızın artırılması için hayati önem taşımakta” dedi.
Bir yılı aşkın süredir ihracat kısıtlamaları ve fon kesintileri ile mücadele ettiklerini belirten Emre Uygun, “Sektörümüzün toplam ihracatı, eylül ayı sonu itibarıyla, geçtiğimiz sezona kıyasla yüzde 25 düşüş yaşamış ve 907 milyon dolardan 726 milyon dolar seviyesine gerilemiş olsa da sektör paydaşlarımızın dayanışması ve sürdürülebilir büyüme hedeflerimiz doğrultusunda, önümüzdeki 5 yıl içinde ihracatımızı 1,5 milyar dolar seviyesine çıkarmayı hedefliyoruz” dedi.
2023/24 ihracat sezonumuzun sonuna geldiğimiz bu dönemde, tüm illerde yeni rekolte çalışmalarının tamamlandığını belirten Uygun, “Yunanistan’da da geçen sezona kıyasla daha iyi bir rekolte öngörülürken, İtalya’da ise kuraklık ve olumsuz hava koşulları nedeniyle düşük bir üretim tahmin ediliyor. 2024/25 sezonunda dünya genelinde zeytinyağı üretiminde bir toparlanma bekleniyor” dedi.
Desteğin 55 TL olması gerekiyor
Zorlu bir sezona girildiğini ve üretici kanadında da maliyet artışlarının net bir şekilde ortaya çıktığını söyleyen Birlik Yönetim Kurulu Üyesi ve Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Kooperatifleri Birliği Genel Müdürü Güngör Şarman, “Üreticinin maliyetlerini mümkün olduğu kadar karşılamayı hedeflemeliyiz. Üreticinin bu sene daha fazla devlet desteğine ihtiyacı var. Önümüzdeki dönemde gündemimizin en önemli noktası üreticimizin mağdur olmasını önleyecek desteklerin sağlanması olacak” dedi.
Tağşiş bitmiyor, artıyor
Birlik Yönetim Kurulu Üyesi ve Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Kooparatifleri Birliği Genel Müdürü Güngör Şarman zeytinyağında tağşişe dikkat çekerek, “Tağşiş bitmiyor ve giderek artıyor. Yapılması gerekenler tağşiş ürün yapanlara karşı yaptırımlar ağırlaştırılmalı, denetlemeler artırılmalı. Yayınlanan listelerde hileli yapan firmaların hala e-ticaret sitelerinde satış yaptığını görüyoruz. Bu işletmeler kapatılmalı ve ciddi üreticiler mağdur edilmemelidir” dedi.